ورزش EMS چیست و چگونه کار میکند.

ورزش EMS چیست و چگونه کار میکند؟

آیا برای شما هم این سؤال پیش آمده که ورزش EMS چیست و چرا در سال‌های اخیر این‌قدر طرفدار پیدا کرده است؟ ورزش EMS یا Electrical Muscle Stimulation (تحریک الکتریکی عضلات) یک روش نوین تمرینی است که با استفاده از دستگاه ای ام اس و تجهیزات مخصوص (مانند جلیقه EMS)، عضلات بدن را با پالس‌های الکتریکی ایمن تحریک می‌کند.

این فناوری در ابتدا برای توان‌بخشی بیماران و جلوگیری از آتروفی عضلانی در فضاپیمایی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه به‌عنوان راهی موثر برای افزایش قدرت، کاهش چربی و بهبود تناسب‌اندام وارد دنیای ورزش شده است. تحقیقات Frontiers in Physiology (2022) نشان می‌دهد که EMS می‌تواند در زمان بسیار کمتر نسبت به تمرینات سنتی، همان سطح تحریک عضلانی را ایجاد کند و حتی در برخی شاخص‌ها (مثل حفظ عضله در رژیم‌های کاهشی) برتری داشته باشد.

ورزش EMS چگونه کار میکند؟

در یک جلسه ورزش EMS، مربی جلیقه یا کمربند مجهز به الکترودها را به بدن ورزشکار می‌پوشاند. دستگاه ای ام اس پالس‌های الکتریکی با فرکانس خاص را به این الکترودها ارسال می‌کند و باعث انقباض همزمان گروه‌های عضلانی بزرگ می‌شود. این تفاوت اصلی EMS با ورزش سنتی است که معمولاً فقط یک گروه عضلانی محدود را در هر حرکت درگیر می‌کند.

تحقیقات Journal of Sports Science & Medicine (2023) نشان داده EMS می‌تواند هم فیبرهای کندانقباض (Slow-twitch) و هم تندانقباض (Fast-twitch) را فعال کند؛ در حالی که بسیاری از تمرینات کلاسیک تنها به یکی از این گروه‌ها فشار می‌آورند. این یعنی کارایی بیشتر در زمانی کمتر.

با ورزش EMS در ۲۰ دقیقه عضله بسازید و چربی بسوزانید؛ مقایسه علمی آن با تمرینات قدرتی و هوازی، محدودیت‌ها و نکات مهم پیش از شروع.

از ورزش EMS چه انتظاراتی داشته باشیم؟

با ۲ تا ۳ جلسه کوتاه (۲۰ دقیقه‌ای) در هفته، ممکن است ظرف چند هفته شاهد:

کاهش قابل‌توجه درصد چربی، حتی در نواحی مقاوم مثل شکم و پهلو
افزایش قدرت و استقامت عضلانی
بهبود فرم بدن و افزایش متابولیسم پایه

مطالعه مرتبط: راهنمای انتخاب دستگاه EMS مناسب برای باشگاه‌ها

احتیاط‌ها و محدودیت‌ها در استفاده از دستگاه ای ام اس

با وجود ایمنی کلی، EMS برای همه افراد مناسب نیست. بر اساس دستورالعمل European College of Sports Science (2024):

افرادی که پیس‌میکر قلبی دارند یا دچار بیماری‌هایی مثل ام‌اس هستند، نباید از آن استفاده کنند.
کسانی که به‌تازگی جراحی داشته‌اند یا آسیب شدید عضلانی/اسکلتی تجربه کرده‌اند، باید ابتدا تایید پزشک بگیرند.
تنظیم شدت جریان باید توسط مربی آموزش‌دیده انجام شود تا از آسیب جلوگیری شود.

EMS به‌عنوان ابزار توان‌بخشی حرفه‌ای

اگرچه امروزه بیشتر نام EMS را در باشگاه‌های لاغری می‌شنویم، اما این فناوری سال‌هاست در کلینیک‌های فیزیوتراپی و تیم‌های ورزشی حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. ورزشکارانی که دچار آسیب رباط یا شکستگی استخوان می‌شوند، در دوره نقاهت با دستگاه ای ام اس می‌توانند از تحلیل عضلانی جلوگیری کنند و بازتوانی را سریع‌تر انجام دهند. FIFA Medical Network (2024) اشاره می‌کند که استفاده درست و حساب‌شده از EMS در بازیکنان فوتبالی که آسیب لیگامان داشته‌اند، زمان بازگشت به میدان را تا ۱۵٪ کاهش داده است.

تاثیر EMS بر سیستم عصبی

یکی از جذاب‌ترین یافته‌های علمی جدید این است که EMS تنها عضلات را تحریک نمی‌کند، بلکه باعث تغییر در شلیک نورون‌های حرکتی نیز می‌شود. این فرایند که به آن neuromuscular re-education گفته می‌شود، می‌تواند به بهبود هماهنگی عصبی-عضلانی کمک کند؛ موضوعی که هم در ورزشکاران نخبه و هم در بیماران پس از سکته مغزی اهمیت دارد.

مقایسه علمی ورزش EMS با تمرینات قدرتی و هوازی

یکی از بزرگ‌ترین سوالات علاقه‌مندان این است که آیا EMS جایگزین کاملی برای ورزش سنتی است یا فقط مکمل؟

تحقیقات Frontiers in Physiology (2023) نشان می‌دهد که EMS می‌تواند در بازه‌های ۶ تا ۱۲ هفته‌ای، کارایی مشابه تمرینات هوازی متوسط در کاهش چربی فراهم کند، اما در افزایش حجم عضله، هنوز تمرینات وزنه‌برداری سنتی برتری دارند. دلیل این امر این است که در وزنه‌برداری، فشار مکانیکی عضله و فرایند progressive overload (افزایش تدریجی بار تمرینی) به شکل مستمر رخ می‌دهد، در حالی که EMS بیشتر بر فشار متابولیک و فعال‌سازی فیبرها از طریق پالس‌های الکتریکی تمرکز دارد.

کلام آخر

ورزش ای ام اس نه معجزه است و نه صرفاً یک مد جدید؛ بلکه ابزاری علمی و چندمنظوره است که بسته به هدف، وضعیت بدنی و طراحی برنامه تمرینی تحت نظر مربی متخصص، می‌تواند نتایج چشمگیری ایجاد کند. بهترین نتایج معمولاً زمانی حاصل می‌شود که ورزش EMS به‌عنوان مکمل تمرینات سنتی به کار رود، نه جایگزین کامل آنها.